کدام بازار، برنده مذاکرات می‌شود 

به گزارش صدای بورس، «گفتند: تاریخ تکرار می‌شود...» بسیاری از کارشناسان و افراد همیشه این جمله را به زبان می‌آورند و دائما می‌گویند که برای تحلیل اتفاقات آینده باید گذشته را خوب بررسی کرد تا مبادا ادعایی انجام شود که در تاریخ بی‌سابقه بوده و یا حتی تضاد آن پیش‌تر رخ داده است.

بازار سرمایه ما در فروردین‌ماه روزهای خوبی را پشت سر گذاشت و تابلوی بازار هم امسال رنگ سبز بهاری به خود گرفت که می‌توان ادعا کرد که این اتفاق به دلیل مذاکرات شکل گرفته در شنبه‌های گذشته‌ بود که عراقچی به‌خاطر آن راهی عمان و ایتالیا شد. البته که بعضی از کارشناسان همچنان معتقدند که اگر بازار رشد کرده به‌خاطر پتانسیل‌های بالای خود بازار است و این موضوع ربطی به مذاکرات ندارد؛ حال باید دید که این افراد چطور بی‌اعتمادی مردم به بازار، ناترازی شدید انرژی، استیضاح وزیر اقتصاد، بلاتکلیف ماندن نرخ خدمات جانبی پتروشیمی‌ها، تشدید تحریم‌ها و ... را عامل وضعیت خوب بازار می‌دانند اما عمده کارشناسان همچنان سفت و سخت معتقدند که مذاکرات می‌تواند عامل رونق بازار باشد.

با مذاکرات ۳ میلیونی شدیم
در زمانی که این مطلب نوشته می‌شود شاخص از محدوده ۳ میلیون فراتر رفته است و در کانال ۳ میلیون و صد هزار و سیصد سیر می‌کند که نماد یک رکورد شکنی تاریخی است. پیش‌تر و در آبان ماه که ترامپ اکثریت رای مردم ایالت متحده را برای خود جمع کرده بود نیز شاخص به نزدیکی ۳ میلیون رسید اما نتوانست آن را لمس کند.

برگردیم به تاریخ
سال ۱۳۹۲ برای اقتصاد ایران یکی از مهم‌ترین زمان‌ها در کل تاریخ است؛ از زمانی که حسن‌روحانی در انتخابات ریاست جمهوری رای آحاد ملت را برای خود کرد گمانه‌زنی‌هایی جدی در مورد مذاکره با کشورهای غرب کره زمین مطرح شد و روحانی هم تنها پس از ۲ ماه روی کار آمدن مذاکرات ۵+۱ را آغاز کرد که این شرایط و موقعیت شباهت بسیار زیادی به وضعیت کنونی دولت و مذاکرات ما دارد. از زمانی که این مذاکرات و سفرهای وزیر امور خارجه آن زمان آغاز شد، تورم وحشتناک و گرانی محصولات سرمایه‌ای نیز دچار افت شدیدی شد که در اثر آن ثبات و حتی در بعضی از موارد نزول قیمت‌ها را شاهد بودیم.
بازه زمانی حائز اهمیت در این بخش از آبان ۱۳۹۲ تا تیرماه ۱۳۹۴ است که برجام امضا شد؛ همانطور که در جدول پایین می‌بینید طلا در این مدت نه تنها رشدی نکرده بلکه با ۲ درصد کاهش قیمت به خریداران خود زیان هم رسانده است. دلار نیز ۴ درصد کاهش پیدا کرده است که نسبت به تورم ۳۶ درصدی عملکرد فاجعه‌ای را به ثبت رسانده است. در میان این بازار خودرو با بازدهی ۲۰ درصدی می‌توانست گزینه نسبتا بدی برای سرمایه‌گذاری نباشد.

بورس از مذاکره تا امضا
با شروع مذاکرات در آبان ماه ۹۲ ارزش پولی که حقیقی به بورس تهران وارد می‌کرد از ۸۷ میلیون دلار به ۲۱۱ میلیون رسید که در آن زمان رشد فوق‌العاده‌ای محسوب می‌شد اما در آذر ماه همان سال، رشد هیجانی بازار با خروج ۹۶ میلیون دلاری به حالت عادی برگشت و روندی مانند گذشته را ادامه داد. (نمودار یک)

بعد از قرارداد
بعد از امضای برجام نیز بازار تب و تابی به خود گرفت و در چند ماه پایانی آن سال نیز به رکورد ورود ۲۷۹ میلیون دلار حقیقی در یک ماه دست پیدا کرد اما این رکورد نیز دوام نیاورد و دوباره همان اعداد قبل تکرار و تکرار شد. ارزش دلار نیز با انتشار خبر مذاکرات تا زمانی که مذاکرات انجام شد ۴ درصد ریزش پیدا کرد و حتی تا زمان روی کار آمدن ترامپ با تمامی حواشی کمتر از ۱۰ درصد رشد کرده است. البته که با روی کار آمدن ترامپ معادلات تغییر کرد و از ۷ اردیبهشت(پاره کردن برجام) تا فروردین ماه همین امسال اثرات آن به وضوح بر بازار مشخص بود. (نمودار: قیمت دلار بعد از برجام و نمودار: تغییر قیمت دلار از زمان شروع مذاکرات)

چه خواهد شد؟
با انتشار خبر مذاکرات و روی کار آمدن دولت اصلاح‌طلب؛ شاخص در عرض ۲ ماه معادل ۸۰ درصد رشد کرد و در ادامه نیز با اعدادی حدود ۶۷ هزار واحد به کار خود ادامه داد و هرگز به محدوده قبلی برنگشت. ضمن اینکه در زمان خروج آمریکا از برجام نیز شاخص در محدوده ۸۵ هزار واحد بود. حال اگر بخواهیم گذشته را مبنای آینده قرار دهیم می‌توان گفت که شاخص می‌تواند با تقویت اخبار مثبت در این حوزه ۵ میلیون را نیز در دو ماه آینده رد کند و ارزش بازار سرمایه نیز از ۱۱۴ به ۱۴۵ میلیارد دلار برسد چراکه در زمان مشابه، ارزش بازار از ۱۳۸ میلیارد دلار به ۱۷۵ میلیارد دلار رسید. همچنین ارزش معاملات که در فروردین ماه عملکرد مطلوبی را نشان داد و در پی آن ۱۰ میلیون دلار پول حقیقی وارد بازار شد، کاهش پیدا می‌کند و به محدوده عادی ماه‌های گذشته بر می‌گردد؛ البته که اردیبهشت در سال‌های گذشته همیشه از بازار پول خارج شده و ممکن است این مورد نیز تاثیرگذار باشد. در هر صورت و با همه این شرایط می‌توان گفت که چه از جهت رشد شاخص و چه از جهت افزایش ورود پول‌های حقیقی؛ بورس در دوران بین مذاکره تا توافق بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری است.

• آرمان هنرکار خبرنگار

• شماره ۵۸۷ هفته نامه اطلاعات بورس